Nahj Al-Balagha
Het pad van welsprekendheid
Nahj al-balagha (Arabisch: نَهْج ٱلْبَلَاغَة, letterlijk 'het pad van welsprekendheid') is de bekendste verzameling preken, brieven en uitspraken die worden toegeschreven aan de leider der gelovigen Imam Ali ibn Abi Talib (overleden in 661), de vierde kalief van de Rashidun (regeerde van 656 tot 661), de eerste sjiitische imam en de neef en schoonzoon van de islamitische profeet Mohammed. Het boek werd verzameld door Sharif al-Radi (overleden in 1015), een prominente Islamitische geleerde. Bekend om zijn morele spreuken en welsprekende inhoud, wordt Nahj al-balagha veel bestudeerd in de islamitische wereld en heeft het een aanzienlijke invloed gehad op het gebied van de Arabische literatuur en retoriek. Gezien de soms gevoelige inhoud is de authenticiteit van Nahj al-balagha lange tijd onderwerp geweest van polemische debatten, hoewel recent wetenschappelijk onderzoek suggereert dat het merendeel van de inhoud inderdaad kan worden toegeschreven aan Ali door ze te traceren in bronnen die ouder zijn dan al-Radi.
In controversiële Shaqshaqiya preek bekritiseert Imam Ali heel scherp de voorgangers (1e, 2e en 3e khalifa`s). Soennitische bronnen wijzen het af als het werk van al-Radi . Dit is in lijn met hun neiging om de conflicten tussen de metgezellen na Mohammed te minimaliseren en te neutraliseren. Aan de andere kant heeft de sjiitische traditiegeleerde Abdul Hosein Amini (overleden in 1970), samen met anderen, verschillende ketens van overlevering geleverd voor deze preek, waarvan sommige ouder zijn dan al-Radi. Andere sjiitische geleerden accepteren de authenticiteit van deze preek, maar beweren geen tawatur, wat het hoogste niveau van geloofwaardigheid is in de terminologie van hadith. Onder deze laatste groep valt de sjiitische filosoof al-Bahrani (overleden in 1299), die ook een commentaar schreef op Nahj al-balagha. Het ontbreken van tawatur laat de mogelijkheid open dat sommige woorden in de preek niet door Ali zijn uitgesproken, volgens de islamitische auteur Reza Shah-Kazemi. Als alternatief suggereert Jafri dat de preek authentiek is, omdat deze ook werd geciteerd in eerdere werken, waaronder Kitab al-Mahasin van de sjiitische traditiegeleerde Ahmad ibn Muhammad al-Ash'ari (overleden in 887), Kitab al-Gharat van de sjiitische historicus Ibrahim ibn Muhammad al-Thaqafi (overleden in 896), en Kitab al-Insaf van de Moetazilietse theoloog Abu al-Qasim al-Balkhi (overleden in 1108).
Terwijl de oriëntalist Laura Veccia Vaglieri (overleden in 1989) schreef dat Imam Ali geen neiging toonde naar legitimisme in Soennitische verslagen, suggereren meerdere preken in Nahj al-balagha anders dat hij zichzelf beschouwde als de rechtmatige opvolger van Muhammad op grond van zijn verdiensten en verwantschap met de profeet. Sommige toespraken en brieven die aan Imam Ali (vzmh) worden toegeschreven, geven verder aan dat hij leiderschap beschouwde als een voorrecht van de Ahl al-Bayt, dat wil zeggen, de familie van Muhammad. Deze opvatting dat Imam Ali (vzmh) ondubbelzinnig het kalifaat als zijn recht beschouwde na Muhammad wordt gedeeld door enkele experts, waaronder Mahmoud M. Ayoub (overleden in 2021) Wilferd Madelung (overleden in 2023), Hamid Mavani, Moojan Momen, en Shah-Kazemi. Sommige van deze auteurs voegen toe dat Imam Ali (vzmh) zichzelf ook beschouwde als de aangewezen opvolger van Muhammad, verwijzend naar de Ghadir Khumm. Deze auteurs betogen dat Imam Ali zijn aanspraken op het kalifaat na Muhammad heeft opgegeven omwille van de eenheid van een opkomend Islam, toen duidelijk werd dat hij geen brede steun genoot. Mavani en de islamoloog Maria M. Dakake suggereren verder dat Imam Ali (vzmh) de opvolging van Abu Bakr beschouwde als een afwijking die uitmondde in een volledige afwijking met de rebellie van Mu'awiya tijdens zijn eigen kalifaat. Dit komt overeen met het sjiitische standpunt. In tegenstelling daarmee biedt Imam Ali (vzmg) in Soennitische verslagen slechts kortstondige weerstand tegen het kalifaat van Abu Bakr.
Hier onder zijn een aantal belangrijke citaten genoteerd:
Let op! Bij God, de zoon van Abu Quhafa [Abu Bakr] heeft zich ermee bekleed [het kalifaat] en hij wist zeker dat mijn positie daarin hetzelfde was als de positie van de as ten opzichte van de handmolen.(Shaqshaqiya preek)
Bij God, het is nooit in me opgekomen, en ik heb nooit gedacht dat na de profeet de Arabieren het kalifaat zouden wegrukken van zijn Ahl al-Bayt [de leden van het huis van de profeet], noch dat ze het na hem van me zouden afnemen. Maar ik merkte plotseling dat mensen zich om die man [Abu Bakr] verzamelden om hem trouw te zweren.
O mijn God! Ik smeek U om wraak te nemen op de Quraysh en degenen die hen helpen, want zij hebben mijn verwantschap verbroken en mijn beker omvergeworpen, en zij hebben zich verenigd om een recht te betwisten waar ik meer recht op had dan wie dan ook.
Ik keek om me heen, maar vond niemand om me te beschermen, me te beschermen of me te helpen, behalve de leden van mijn familie. Ik weerhield me ervan hen in de dood te storten en sloot daarom mijn ogen ondanks het stof; [Ik] bleef speeksel doorslikken ondanks (de verstikking van) verdriet, en verdroeg woede ondanks dat het bitterder was dan de koloquint en pijnlijker dan een messteek.
Dus nam ik geduld aan, hoewel er een splinter in mijn oog zat en een bot in mijn keel, toen ik zag dat mijn erfgoed [het kalifaat] werd geplunderd, tot de eerste [Aba Bakr] stierf en de teugels van het kalifaat overhandigde aan een andere persoon [Umar] na hem. (Shaqshaqiya preek)
Jullie [de raadsleden] zijn allemaal goed op de hoogte dat ik het meest recht heb op dit [het kalifaat]. Maar bij God, ik zal me neerleggen [bij het kalifaat van Uthman], zolang de zaken van de moslims op een goede manier worden bestuurd, en zolang er geen onrecht is behalve in relatie tot mij alleen. Ik doe dit, zoekend naar de beloning en de gunst van zo'n handelwijze, en ben losgekoppeld van datgene waar jullie naar streven: de versieringen en opsmuk [van politieke macht].
— Adres aan de raad bijeengeroepen door Umar om zijn opvolger te kiezen in 644
De verkiezing van Uthman, uit Tarikhnama van de tiende-eeuwse historicus Abu Ali Bal'ami
Toch is er ook bewijs in Nahj al-balagha dat Ali publieke goedkeuring als noodzakelijk beschouwde voor een legitieme heerschappij. Mavani speculeert dat Ali de titel van kalief niet zou hebben gezocht als de moslims hun steun aan hem hadden onthouden na de moord op Uthman in 656. Toen de moslimgemeenschap hem echter steunde, beschouwde Ali het kalifaat waarschijnlijk niet langer alleen als zijn recht, maar ook als zijn plicht.
Mensen legden mij trouw af, niet onder dwang, maar gehoorzaam en uit vrije wil.
Jullie trouw aan mij was niet zonder nadenken, noch is mijn positie hetzelfde als die van jullie. Ik zoek jullie omwille van God, maar jullie zoeken mij voor jullie eigen belangen.
ومن خطبة له (عليه السلام) يذكر فيها ابتداءَ خلق السماءِ والاَرض، وخلق آدم عليه الصلاة والسلام(فيها ذكر الحج)
(وتحتوي على حمد الله، وخلق العالم، وخلق الملائكة، واختيار الانبياء، ومبعث النبي، والقرآن، والاحكام الشرعية)
In deze preek bespreekt hij de schepping van de Aarde en de Hemel, en de schepping van Adam. Hij noemt ook de Hajj.
Het bevat lof aan Allah, de schepping van de wereld, de schepping van de engelen, de keuze van de profeten, de zending van de profeet, de Koran en de religieuze voorschriften
Preek 1
Lof zij Allah wiens waarde niet beschreven kan worden.
الحَمْدُ للهِ الَّذَي لاَ يَبْلُغُ مِدْحَتَهُ القَائِلُونَ، وَلاِ يُحْصِي نَعْمَاءَهُ العَادُّونَ، ولاَ يُؤَدِّي حَقَّهُ الُمجْتَهِدُونَ، الَّذِي لاَ يُدْركُهُ بُعْدُ الهِمَمِ، وَلاَ يَنَالُهُ غَوْصُ الفِطَنِ، الَّذِي لَيْسَ لِصِفَتِهِ حَدٌّ مَحْدُودٌ، وَلاَ نَعْتٌ مَوْجُودٌ، وَلا وَقْتٌ مَعْدُودٌ، وَلا أَجَلٌ مَمْدُودٌ. فَطَرَ الخَلائِقَ بِقُدْرَتِهَ، وَنَشَرَ الرِّيَاحَ بِرَحْمَتِهِ، وَوَتَّدَ بِالصُّخُورِ مَيَدَانَ أَرْضِهِ
أَوَّلُ الدِّينِ مَعْرِفَتُهُ، وَكَمَالُ مَعْرِفَتِهِ التَّصْديقُ بِهِ، وَكَمَالُ التَّصْدِيقِ بِهِ تَوْحِيدُهُ، وَكَمَالُ تَوْحِيدِهِ الاخْلاصُ لَهُ، وَكَمَالُ الاخْلاصِ لَهُ نَفْيُ الصِّفَاتِ عَنْهُ، لِشَهَادَةِ كُلِّ صِفَة أَنَّها غَيْرُ المَوْصُوفِ، وَشَهَادَةِ كُلِّ مَوْصُوف أَنَّهُ غَيْرُ الصِّفَةِ، فَمَنْ وَصَفَ اللهَ سُبْحَانَهُ فَقَدْ قَرَنَهُ، وَمَنْ قَرَنَهُ فَقَدْ ثَنَّاهُ،وَمَنْ ثَنَّاهُ فَقَد جَزَّأَهُ، وَمَنْ جَزَّأَهُ فَقَدْ جَهِلَهُ، وَمَنْ جَهِلَهُ فَقَدْ أشَارَ إِلَيْهِ، وَمَنْ أشَارَ إِلَيْهِ فَقَدْ حَدَّهُ، وَمَنْ حَدَّهُ فَقَدْ عَدَّهُ، وَمَنْ قَالَ: «فِيمَ» فَقَدْ ضَمَّنَهُ، وَمَنْ قَالَ: «عَلاَمَ؟» فَقَدْ أَخْلَى مِنُهُ
كائِنٌ لاَ عَنْ حَدَث، مَوْجُودٌ لاَ عَنْ عَدَم، مَعَ كُلِّ شَيْء لاَ بِمُقَارَنَة، وَغَيْرُ كُلِّ شيء لا بِمُزَايَلَة، فَاعِلٌ لا بِمَعْنَى الْحَرَكَاتِ وَالاْلةِ، بَصِيرٌ إذْ لاَ مَنْظُورَ إلَيْهِ مِنْ خَلْقِهِ، مُتَوَحِّدٌ إذْ لاَ سَكَنَ يَسْتَأْنِسُ بهِ وَلاَ يَسْتوْحِشُ لِفَقْدِهِ
Lof zij Allah wiens waarde niet beschreven kan worden door sprekers, wiens gunsten niet geteld kunnen worden door calculatoren en wiens claim (op gehoorzaamheid) niet bevredigd kan worden door hen die dat proberen, wiens grootsheid door het hoogtepunt van intellectuele moed niet gewaardeerd kan worden en wiens diepten van begrip niet kunnen worden bereikt; Hij, van wie geen limiet is gesteld aan Zijn beschrijving, geen lof bestaat, geen tijd is bepaald en geen duur is vastgesteld. Hij bracht de schepping voort door Zijn Almacht, verspreidde de winden door Zijn Barmhartigheid en maakte de beverige aarde vast met rotsen.
Het voornaamste in religie is het erkennen van Hem, de perfectie van Zijn erkenning is Hem getuigen, de perfectie van Hem getuigen is geloven in Zijn Eenheid, de perfectie van geloven in Zijn Eenheid is Hem als Zuiver beschouwen, en de perfectie van Zijn Zuiverheid is Hem geen attributen toekennen, omdat elk attribuut een bewijs is dat het verschillend is van datgene waaraan het wordt toegeschreven, en alles waaraan iets wordt toegeschreven, verschilt van het attribuut.
Dus wie attributen aan Allah toeschrijft, erkent Zijn gelijke, en wie Zijn gelijke erkent, beschouwt Hem als twee; en wie Hem als twee beschouwt, erkent delen voor Hem; en wie delen voor Hem erkent, heeft Hem verward; en wie Hem heeft verward, heeft naar Hem gewezen; en wie naar Hem heeft gewezen, heeft beperkingen voor Hem toegegeven; en wie beperkingen voor Hem heeft toegegeven, heeft Hem in getallen geplaatst. Wie zei: 'In wat is Hij?', hield Hem voor besloten; en wie zei: 'Op wat is Hij?', hield Hem niet op iets anders te zijn.
Hij is een Wezen, maar niet door het verschijnsel van ontstaan. Hij bestaat, maar niet uit het niet-bestaan. Hij is bij alles, maar niet in fysieke nabijheid. Hij is verschillend van alles, maar niet in fysieke scheiding. Hij handelt, maar zonder de connotatie van beweging en instrumenten. Hij ziet zelfs wanneer er niemand is om naar te kijken onder Zijn schepping. Hij is slechts Eén, zodanig dat er niemand is met wie Hij gezelschap kan houden of naar wie Hij kan verlangen in Zijn afwezigheid.
خلق العالم
De Schepping van het Universum
Hij initieerde de schepping in zijn meest oorspronkelijke vorm en begon het oorspronkelijk, zonder reflectie, zonder gebruik te maken van enig experiment, zonder enige beweging te innoveren, en zonder enige aspiratie van de geest te ervaren. Hij verdeelde alle dingen hun tijden toe, bracht hun variaties samen, gaf ze hun eigenschappen en bepaalde hun kenmerken, wetende van tevoren over hen voordat Hij hen schiep, volledig besef hebbend van hun grenzen en beperkingen, en hun neigingen en complexiteiten waarderend.
Toen de Almachtige de openingen van de atmosfeer creëerde, de uitgestrektheid van de hemel en de lagen van de winden, liet Hij water erin stromen waarvan de golven stormachtig waren en waarvan de opkomende deining elkaar oversprong. Hij droeg het op aan razende wind en brekende tyfoons, beval hun het terug te geven (als regen), gaf de wind controle over de kracht van de regen, en maakte het bekend met zijn beperkingen. De wind waaide eronder terwijl het water woest over het oppervlak stroomde.
Vervolgens schiep de Almachtige de vooruitgaande wind en maakte zijn beweging onvruchtbaar, handhaafde zijn positie, versterkte zijn beweging en verspreidde hem wijd en zijd. Vervolgens beval Hij de wind om diepe wateren op te tillen en de golven van de oceanen te intensiveren. Zo roerde de wind het als het karnen van wrongel en stuwde het krachtig de hemel in, waarbij de voorkant naar achteren werd geworpen en het stilstaande naar het stromende werd geduwd, totdat het niveau werd verhoogd en het oppervlak vol schuim zat.
Toen verhief de Almachtige het schuim naar de open wind en het uitgestrekte uitspansel, en maakte daaruit de zeven hemelen, waarbij Hij de onderste hemel als een stilstaande golf en de bovenste hemel als een beschermend plafond maakte, een hoog bouwwerk zonder paal om het te ondersteunen of nagel om het bijeen te houden.
Daarna versierde Hij ze met sterren en het licht van meteoren, en hing Hij de stralende zon en de schitterende maan erin op onder de draaiende hemel, bewegende plafond en roterende uitspansel.
أَنْشَأَ الخَلْقَ إنْشَاءً، وَابْتَدَأَهُ ابْتِدَاءً، بِلاَ رَوِيَّة أَجَالَهَا، وَلاَ تَجْرِبَة اسْتَفَادَهَا، وَلاَ حَرَكَة أَحْدَثَهَا، وَلاَ هَمَامَةِ نَفْس اضطَرَبَ فِيهَا. أَحَالَ الاْشياءَ لاِوْقَاتِهَا، وَلاَمَ بَيْنَ مُخْتَلِفَاتِهَا، وَغَرَّزَ غَرائِزَهَا، وَأَلزَمَهَا أشْبَاحَهَا، عَالِماً بِهَا قَبْلَ ابْتِدَائِهَا، مُحِيطاً بِحُدُودِها وَانْتِهَائِهَا، عَارفاً بِقَرَائِنِها وَأَحْنَائِهَا
ثُمَّ أَنْشَأَ ـ سُبْحَانَهُ ـ فَتْقَ الاْجْوَاءِ، وَشَقَّ الاْرْجَاءِ، وَسَكَائِكَ الَهوَاءِ، فأَجازَ فِيهَا مَاءً مُتَلاطِماً تَيَّارُهُ، مُتَراكِماً زَخَّارُهُ، حَمَلَهُ عَلَى مَتْنِ . الرِّيحِ الْعَاصِفَةِ، وَالزَّعْزَعِ الْقَاصِفَةِ، فَأَمَرَها بِرَدِّهِ، وَسَلَّطَهَا عَلَى شَدِّهِ، وَقَرنَهَا إِلَى حَدِّهِ، الهَوَاءُ مِنْ تَحْتِها فَتِيقٌ، وَالمَاءُ مِنْ فَوْقِهَا دَفِيقٌ
ثُمَّ أَنْشَأَ سُبْحَانَهُ رِيحاً اعْتَقَمَ مَهَبَّهَا، وَأَدَامَ مُرَبَّهَا، وَأَعْصَفَ مَجْرَاها، وَأَبْعَدَ مَنْشَاهَا، فَأَمَرَها بِتَصْفِيقِ المَاءِ الزَّخَّارِ، وَإِثَارَةِ مَوْجِ البِحَارِ، فَمَخَضَتْهُ مَخْضَ السِّقَاءِ، وَعَصَفَتْ بهِ عَصْفَهَا بِالفَضَاءِ، تَرُدُّ أَوَّلَهُ عَلَى آخِرِهِ، وَسَاجِيَهُ عَلَى مَائِرِهِ، حَتَّى عَبَّ عُبَابُهُ، وَرَمَى بِالزَّبَدِ رُكَامُهُ، فَرَفَعَهُ فِي هَوَاء مُنْفَتِق، وَجَوٍّ مُنْفَهِق، فَسَوَّى مِنْهُ سَبْعَ سَموَات، جَعَلَ سُفْلاَهُنَّ مَوْجاً مَكْفُوفاً، وَعُلْيَاهُنَّ سَقْفاً مَحْفُوظاً، وَسَمْكاً مَرْفُوعاً، بِغَيْر عَمَد يَدْعَمُهَا، وَلا دِسَار يَنْظِمُها
ثُمَّ زَيَّنَهَا بِزينَةِ الكَوَاكِبِ، وَضِياءِ الثَّوَاقِبِ، وَأَجْرَى فِيها سِرَاجاً مُسْتَطِيراً، وَقَمَراً مُنِيراً: في فَلَك دَائِر، وَسَقْف سَائِر، وَرَقِيم مَائِر